Dịka ọmụmaatụ, dịka ọmụmaatụ, mgbe anyị na-agbalị ịnweta ụgbọ ala, ahụ anyị nwere ike inye ngwa ngwa iji nweta ume ike na uru. Nke a ga-ekwe omume n'ihi na e nwere oxygen, nakwa site na mmeghachi omume anaerobic (mmepụta ume na enweghị oxygen). Mkpa maka ume na-ebuwanye ibu na mmega ahụ dị ogologo. Mkpụrụ na-achọ ka oxygen dịkwuo iji nye mmeghachi omume ikuku (mmepụta ume nke gụnyere oxygen). Ụkpụrụ ọ bụla nke arụ ọrụ ahụ kwa ụbọchị: gịnị ka ha bụ?
Ọrụ Cardiac
Obi onye na-ezu ike na-ebelata ugboro ole na ole n 'ntaneti 70 ruo 80. N'ihe arụ ọrụ ahụ, ugboro (ihe ruru 160 na-adị kwa nkeji) na ike nke obi na-arị elu. N'otu oge ahụ mmịnye obi na-ahụ maka onye ahụike nwere ike ịbawanye karịa okpukpu anọ, nakwa maka ndị na-eme egwuregwu na-eto eto - ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ugboro isii.
Omume ahụ
N'okwu ezumike, ọbara na-agbapụta site na obi na ọnụego 5 lita kwa nkeji. N'ihe arụ ọrụ ahụ, ọsọ ọsọ na-eru 25-30 lita kwa nkeji. A na-ahụkarị mmụba nke ọbara na-arụ ọrụ na-arụ ọrụ, nke kachasị mkpa na ya. A na-enweta nke a site na iweda ọbara nke ebe ndị ahụ na-adịghị arụsi ọrụ ike n'oge ahụ, na site n'ịgbasa arịa ọbara, nke na-enye ọbara dịkwuo n'ahụ ahụ na-arụ ọrụ.
Ọrụ iku ume
Ịkpụgharị ọbara kwesịrị ịdị na-ekpo ọkụ (oxygenated) zuru oke, ya mere ọnụ ọgụgụ iku ume na-arịwanye elu. N'okwu a, akpa ume jupụtara na ikuku oxygen, nke na-abanye n'ime ọbara. Site n'ịgba mbọ, ọnụego nke ikuku n'ime akpa ume na-abawanye ruo 100 lita kwa nkeji. Nke a kariri izu ike (6 lita kwa nkeji).
• Ụdị mmepụta mkpụrụ obi na onye na-agba ọsọ marathon pụrụ ịbụ pasent 40% karịa onye na-amaghị akwụkwọ. Ọzụzụ mgbe nile na-eme ka obi na oke obi ya dịkwuo elu. N'oge ọrụ ahụ, ọnụọgụgụ obi (ọnụ ọgụgụ strok kwa nkeji) na mmepụta mkpụrụ obi (ụda ọbara a na-ajụ site na obi n'ime 1 nkeji) abawanye. Nke a bụ n'ihi mmụba ụjọ ụjọ, nke na-eme ka obi na-arụsi ọrụ ike.
Ịlaghachi azụ na-arịwanye elu
Ọbara nke ọbara na-alọghachi n'obi na-eme ka ọ dị elu site na:
• Mbelata nguzo a na-agbanye n'ọkpụkpụ ahụ na-eme ka ọkpụkpụ ahụ ghara ịdị na-ebute ya;
• Ejiri ọtụtụ ọmụmụ iji mụọ mgbanwe n'ime usoro ọbara ahụ n'oge mmega ahụ. E gosipụtara na ha na-adabere kpọmkwem na ike nke ọrụ ahụ.
- arụ ọrụ nke uru ahụ (mmịbe ha na ntụrụndụ);
• mmegharị nke obi na ume ngwa ngwa, nke na - akpata mmetụta "nsị";
• na-egbukepụsị ihe ndị ahụ, bụ nke na-eme ka ọbara gbanwee obi. Mgbe ventricles nke obi jupụtara na ọbara, mgbidi ya gbatịrị na nkwekọrịta na ike ka ukwuu. N'ihi ya, obi na-ajụ ọbara dị elu.
N'oge ọzụzụ, mmịnye ọbara nye uru ahụ na-abawanye. Nke a na-ekwenye na nnyefe ikuku oxygen na ihe ndị ọzọ dị mkpa dị ha mkpa. Ọbụna tupu akwara amalite ikwekọrịta, ọbara na-agba n'ime ha na-eme ka ihe nrịbama ndị si ụbụrụ pụta.
Ọganihu nke ụwa
Mmetụta ụjọ nke usoro nhụjuanya ọmịiko na-eme ka ngbasawanye nke arịa dị n'ime ahụ ike, na-ekwe ka ọbara dị ukwuu na-agbanye na sel ahụ. Otú ọ dị, iji nọgide na-enwe arịa dị iche iche na mbido mgbe mbido mbụ, mgbanwe mpaghara dị na anụ ahụ na-eso - ọnụ ọgụgụ nke ikuku oxygen, mmụba nke carbon dioxide na ngwaahịa ndị ọzọ metabolic na-emepụta site na usoro ihe ndị dị n'ime anụ ahụ. Mmụba obodo na ọnọdụ okpomọkụ nke nrụpụta ọkụ ọzọ na-emepụta na mgbagwoju anya na-eme ka a gbasaa.
Ọkpụkpụ dị ala
Na mgbakwunye na ngbanwe dị na mgbochi ahụ, njuju ọbara nke ngwongwo na akụkụ ndị ọzọ na-ebelata, bụ nke na-adịchaghị mkpa maka mmụba nke ume n'oge ọrụ ahụ. Dị ka ihe atụ, na mpaghara ndị a, dịka ọmụmaatụ, na eriri afọ, a na-ahụ maka imebi ọbara. Nke a na - eduga na redistribution nke ọbara na mpaghara ebe ọ kachasị mkpa, na-enye ụba ọbara nye uru na ọzọ na-esonụ ọbara mgbasa. N'ihe arụ ọrụ ahụ, ahụ na-ewepụtakwu oxygen karịa izu ike. N'ihi ya, usoro iku ume iku ume ga-emeghachi omume maka mkpa dịwanye mkpa maka ikuku oxygen site na mmụba na-arịwanye elu. Ugboro ugboro nke iku ume n'oge ọzụzụ na-amụba ngwa ngwa, ma usoro nke mmeghachi omume dị otú ahụ adịghị ama. Ịbawanye n 'ikuku oxygen na mmepụta nke carbon dioxide na-akpata mmetụ nke ndị natara nke na-achọpụta mgbanwe n'ọkpụkpụ gas, nke na-eduga ná mkpali nke respiration. Otú ọ dị, a na-ahụ mmeghachi ahụ nke anụ ahụ na nrụgide anụ ahụ ọtụtụ oge karịa ka a ga-edepụta mgbanwe nke ngwakọta nke ọbara ahụ. Nke a na-egosi na e nwere usoro nzaghachi nkwenye nke na-eziga mgbaàmà na ngụgụ na mmalite nke mgbaga ahụ, si otú a na-amụba ụda ume iku ume.
Ndị nabatara ya
Ụfọdụ ndị ọkachamara na-atụ aro na obere mmụba na okpomọkụ, nke a na-ahụ, ozugbo ngwaragwu malitere ịrụ ọrụ, na-eme ka iku ume ka ukwuu na miri. Otú ọ dị, usoro nchịkwa nke na-enyere anyị aka ịkọpụta àgwà nke iku ume ikuku oxygen chọrọ site n'aka ndị nabatara mmiri nke dị n'ime ụbụrụ na nnukwu akwara. Maka thermoregulation na arụ ọrụ anụ ahụ, ahụ na-eji usoro yiri nke ndị a na-ebido n'ụbọchị ọkụ iji mee ka ọ dị jụụ, ya bụ:
• Mgbasawanye nke arịa akpụkpọ anụ - iji mee ka okpukpo ọkụ na-agafe na gburugburu ebe obibi;
• Ịba ụba dị ọkụ - ajirija na-ekpochapụ site na akpụkpọ ahụ, nke chọrọ ego nke ike ọkụ;
• Nnukwu ventilash nke ngụgụ - a na-ewepụta okpomọkụ site na ikpochapụ ikuku ikuku.
Enwere ike ikuku oxygen site n'ikike ndị na-eme egwuregwu nwere ike mụbaa ugboro 20, ọnụego okpomọkụ a na-esitekwa ka ọ bụ nke kachasị na ojiji nke ikuku oxygen. Ọ bụrụ na ịcha elu na ụbọchị ọkụ ma dị jụụ ezughị iji mee ka ahụ dị jụụ, ahụike mberede nwere ike ịkpata ọnọdụ ndụ na-akpọ ọrịa strok. N'ọnọdụ ndị dị otú ahụ, enyemaka mbụ kwesịrị ịbụ ngwa ngwa ọ ga-ekwe omume mee ka ọ dị ala. Ahụ na-eji usoro dị iche iche nke nchekasị onwe gị n'oge arụ ọrụ ahụ. Ịba ụba na ikuku ventilash na-enye aka eme ka mmepụta ọkụ dịkwuo elu.