Ndị na-emepụta transgenes na-azọrọ na ha nwere ike idozi nsogbu agụụ: mgbe niile, a na-echebe osisi ha site na pests ma nye nnukwu mkpụrụ. Kedu, kwa afọ, mba ndị ọzọ na-ajụ iji ngwaahịa ndị gbanwere mkpụrụ ndụ? Kedukwa mmetụta dị mma nke GMO gbasara ahụ ike ụmụ mmadụ? Kwurịta?
N'oge na-adịbeghị anya, otu onye Russia na-akwụ ụgwọ kwadoro na ruo ọtụtụ afọ, ọ maghị nsogbu ndị ahụ na-eto eto na poteto na saịtị ya. Na ihe nile n'ihi, n'ihi ihe ndị na-amaghị ya, Colorado ebe anaghị eri ya. N'ihi "okwu nke ọnụ" poteto na-aga ngwa ngwa gaa n'ubi nke ndị enyi na ndị agbata obi bụ ndị na-agaghị ezuru iji kpochapụ nsogbu ahụ. Ọ dịghị onye ọ bụla chere na ya na-emetụta ụdị mkpụrụ ndụ dị iche iche nke mkpụrụ ndụ "New Leaf", bụ nke e wepụrụ na ubi ule na njedebe afọ 90. Ka ọ dịgodị, dịka nsụgharị akwụkwọ ahụ si kwuo, ihe dum a kụrụ n'ubi, nke a nwetara site na nnwale a, aghaghị ibibi n'ihi enweghị ihe àmà nke nchekwa ya.
Taa, a na-achọta ihe ndị na-emepụta transgenic n'ọtụtụ n'ime nri anyị na-adịbu, ọbụna na ụmụaka. Ka anyi gbalịa ichota ihe umu mmadu nwere gbanwee ma obu ihe ize ndu ndi ejiri ha me ihe.
Onye Pụrụ Ime Ihe Niile
Nkà na ụzụ nke oge a na-ekwe ka ndị ọkà mmụta sayensị wepụ mkpụrụ ndụ ihe nketa site na mkpụrụ ndụ nke otu akụkụ ahụ ma jikọta ha n'ime sel nke ọzọ, sịnụ, osisi ma ọ bụ anụmanụ. N'ihi akụrụngwa a, a na-enye ụdị ahụ ọhụrụ - dịka ọmụmaatụ, iguzogide ọrịa ma ọ bụ ọrịa, oké ọkọchị, ntu oyi, na ihe ndị yiri ka ọ bara uru. Nchịkwa nke ndụ mmadụ enyela mmadụ ohere iji rụọ ọrụ ebube. Afọ ole na ole gara aga, echiche nke ịgafe, sị, tomato na azụ, yiri ihe efu. Taa, a ghọtara echiche a nke ọma site na ịmepụta tomato na-eguzogide ọgwụ - a na-atụgharị mkpụrụ nke North Atlantic ndabara n'ime akwukwo nri. A na-eme ụdị nchọpụta ahụ na strawberries. Ihe omuma atu bu ihe nduku na ebe Colorado adighi eri (iziputa uzo ogwu nke uwa na osisi ahu nyere ya ike iji meputa protein nke ozo maka ebe ozo). E nwere ihe àmà na -emepụta "akpịrị akpị" na ọka wit iji hụ na iguzogide oke ugwu. Ndị Genetị jupụtara na Japan wepụtara mkpụrụ ndụ spina n'ime mkpụrụ ndụ nke ezi: dị ka a rụpụtara, anụ ahụ abaghị ụba.
Dika akuko ndi mmadu si kwuo, a kuru ihe kariri nde hectare 60 n'uwa taa na ihe ubi GM (nnu, oka, idina mmadu, owu, osikapa, oka wit, tinyere sugar beet, poteto na anwuru). Ọtụtụ mgbe, osisi ọkụ na-eguzogide ọgwụ nje, ụmụ ahụhụ ma ọ bụ nje. A na-agbanyekwa ọgwụ na ọgwụ ndị dị na ha megide ọrịa dịgasị iche. Dịka ọmụmaatụ, letus nke na-emepụta ogwu megide ịba ọcha n'anya B, otu banana nke nwere analgin, osikapa na vitamin A.
Mkpụrụ osisi transgenic ma ọ bụ mkpụrụ osisi na-egbuke egbuke, buru ibu, dị ụtọ ma bụrụ nke zuru okè. Ị ga-edozi mma aporo wax - ọ dị awa ole na ole ọcha na-acha ọcha. Na ala anyị "na-agbapụ ọcha" mgbe minit 20 gasịrị, n'ihi na n'ime ihe ndị a na-emepụta apple oxidative, e nyere site na okike.
Karịa ka anyị nwere ihe ize ndụ?
Ọtụtụ nde mmadụ gburugburu ụwa na-eri nri GMO kwa ụbọchị. N'otu oge ahụ, a ka azaghị ajụjụ banyere mmetụta nke GMO banyere ahụike mmadụ. Mkparịta ụka banyere isiokwu a ka na-aga n'ihu n'ụwa ruo ihe karịrị afọ 10. Ndị ọkà mmụta sayensị nke Genet agaghị abịa n'echiche ọ bụla doro anya banyere otú ngwaahịa ndị na-esi na-emetụta mkpụrụ ndụ na-emetụta ahụ mmadụ na ihe ndị ga-esi na ha nweta ya n'ọdịnihu n'ọdịnihu. E kwuwerị, ihe dịkarịrị afọ 20 agafeela kemgbe ha dị, nke a bụ mkpirikpi oge maka nkwubi okwu ikpeazụ ahụ. Ụfọdụ ndị ọkachamara kweere na mkpụrụ ndụ ihe atụ nwere ike ime ka mkpụrụ ndụ ihe nketa na mkpụrụ ndụ mmadụ.
Ndị ọkà mmụta sayensị adịghị ewepu na GMO nwere ike ime ka ọrịa na ahụ ike na-arịa ọrịa, yana ịbawanye ụbụrụ na-abaghị uru, gbochie usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ ma mee ka ndị ọrịa nweta ọgwụ. Kwa ụbọchị e nwere ihe omuma sayensi ohuru nke na-akwado eziokwu nke mmetụta GMO na-ezighị ezi na ụmụ anụmanụ na-anwale, nke usoro nile n'ime ahụ na-eme ngwa ngwa karịa ụmụ mmadụ.
Enwere nchegbu na iji mkpụrụ ndụ ihe nketa eme ihe maka iguzogide ọgwụ nje na-emepụta nke GMO nwere ike inye aka na mgbasawanye nke nje bacteria ndị na-adịghị mma nke na-anabataghị "ngwá agha" megide ọrịa. N'ọnọdụ a, ọtụtụ ọgwụ ga-adị irè.
Dika nyocha nke ndi sayensi nke Britain biputara na 2002, transgenes nwere ihe onwunwe iji dina n'ime aru mmadu, nakwa n'ihi ihe a na-akpọ "ihe nkedo awara uzo", ka ha wee tinye aka n'ime ihe okike nke eriri umu ogwu. N'afọ 2003, e nwetara data mbụ na a chọtara GM na mmiri ara ehi. Na otu afọ mgbe e mesịrị, ihe ọmụma na-egosi na transgens pụtara na akuko n'ime anụ ọkụkọ, na-eri nri ọka GM.
Ndị ọkà mmụta sayensị na-egosiputa ihe ize ndụ dị na iji transgenes na ọgwụ. N'afọ 2004, otu ụlọ ọrụ Amerịka kọrọ na e kere ọka dịgasị iche, nke e mere atụmatụ iji nweta ọgwụ mgbochi ọgwụ. Mbelata na-achịkwa nke ụdị dịgasị iche iche na ihe ndị ọzọ nwere ike ịkpata nsogbu siri ike na ọmụmụ.
N'agbanyeghị ihe ndị a dị n'elu, a ghaghị iburu n'uche na a dịghị eduzi ọmụmụ ihe ogologo oge maka nchekwa nke ngwaahịa transgenic, n'ihi ya, ọ dịghị onye nwere ike ikwu banyere nsogbu ọ bụla na ụmụ mmadụ. Otú ọ dị, yana ịgọnahụ ya.
GMO na Russian
Ọtụtụ ndị Russia anaghị eche na ihe oriri na-agbanwe agbanwe na-abụbu akụkụ dị ukwuu nke nri ha. N'ezie, n'agbanyeghị eziokwu ahụ na Russia ọ dịghị ụdị osisi transgenic a na-etolite maka ire ere, a na-emepụta ihe ọmụmụ ubi banyere ụdị GM kemgbe afọ 90. A kwenyere na e mere nyocha mbụ na 1997-1998. Okwu ha bụ mkpụrụ akụkụ "potato ọhụrụ" na-eguzogide ebe Colorado, sugar beet, na-eguzogide ọgwụ na herbicide na ọka, na-eguzogide ọgwụ ndị na-emerụ ahụ. N'afọ 1999, a kwụsịrị ịnwale ndị a. O di nkpa ikwu na, n'oge a nile, ndi oru ugbo na ndi agha na-achikota ihe ndi mmadu na-achikota n'ile ha anya. Ya mere mgbe ị na-azụ poteto na ahịa, enwere ike ịbanye "otu akwụkwọ" ọhụrụ ahụ.
N'August 2007, a nakweere mkpebi, dịka a ga - esi bipụta ma ọ bụ ire ngwaahịa ndị nwere mkpụrụ ndụ ihe nketa na ihe karịrị 0,9%, ma ọ bụrụ na e nwere akara kwesịrị ekwesị. Ọzọkwa, a machibidoro mbubata, mmepụta na ire ere nri nwa, nke nwere GMO.
Mba, Russia adighi njikere imezu iwu a, ebe ọ bụ na taa enweghi ndokwa maka ichikota akara, ntụziaka maka ime nyocha, enweghi ụlọ ọrụ nyocha nke zuru ezu maka nyochaa ọnụnọ nke GMO na ngwaahịa. Mgbe anyị mesịrị mụta eziokwu niile gbasara mmalite nke ngwaahịa na ụlọ ahịa anyị, amaghị ya. Ma ihe ọmụma a pụrụ ịdabere na ya banyere ọbịbịa GM nke nri dị mkpa na mbụ iji kpebie ma ị ga-enweta ha ma ọ bụ. Egbulakwa ahụ ike gị.
Na ederede!
Soy onwe ya anaghị anọchite anya ihe ize ndụ. Enwere otutu ndi na-edozi nri, ihe ndi di mkpa na vitamin. Ka ọ dị ugbu a, ihe karịrị pasent 70 nke soybean nke emepụtara n'ụwa bụ ụdị dị iche iche nke mkpụrụ ndụ. Kedu ụdị ụdị nro - nke sitere ma ọ bụ na ọ bụghị - bụ akụkụ nke ọtụtụ ngwaahịa na ụlọ ahịa anyị, a maghị ya.
Ihe e dere na ngwaahịa "starch emezi" adịghị apụta na o nwere GMO. N'ezie, a na-enweta starch dị otú ahụ n'ụzọ na-enweghị isi n'ejighị iji nkà ihe nketa. Ma, starch pụkwara ịbụ onye na - aga - ma ọ bụrụ na ọka GM ma ọ bụ GM-poteto na - eji ya dị ka ngwaọrụ.
Kpachara anya!
Na Europe, maka ngwaahịa GM, a na-enyefe ụlọ ahịa dị iche iche na ụlọ ahịa, a na-ebipụta ndepụta nke ụlọ ọrụ ndị na-eji ngwaahịa transgenic emepụta. Tupu nke ahụ, o yiri ka ọ ka dị anya. Kedu ihe ị ga-eme ndị na-adịghị achọ iji nri a gbanwere ihe ndị e kere eke? Atụmatụ ole na ole ga-enyere aka izere ịzụ ahịa aghụghọ.
• N'èzí, ngwaahịa ndị nwere akụkụ GM adịghị iche na ihe dị iche, ma ọ bụ uto ma ọ bụ agba, ma ọ bụ isi ísì. Ya mere, tupu ịzụta ngwaahịa ahụ, jiri nlezianya gụọ akara ahụ, karịsịa ma ọ bụrụ na ọ bụ ngwaahịa ndị mba ọzọ.
• Na-elebara ihe ndị dị ka mmanụ ọka, syrup ọka, ọka starch, protein soy, mmanụ soybean, soy sauce, nri soybean, mmanụ ụbụrụ na mmanụ canola (rapa na mmanu).
• A pụrụ ịchọta protein dị na ngwaahịa ndị a: soseji, pate vermicelli, biya, nri, pies, nri oyi kpọnwụrụ, nri ụmụ anụmanụ na ọbụna nri ụmụaka.
• Ọ bụrụ na labeelu "protein protein" na labeelu ahụ, ọ ga-abụkwa nro - ọ ga-ekwe omume na ọ bụ transgenic.
• Ọtụtụ mgbe, GMO nwere ike zoo n'azụ E indices Nke a bụ isi lecithin (E 322), nke a na-ejikarị emepụta chocolate, ụdị ihe oriri, margarine na ọtụtụ nri nri. Nri sweetener nke mkpụrụ ndụ, aspartame (E 951), bụ onye na - atọ ụtọ na - atọ ụtọ, a na - ahụkwa ya na nri dị oke dị ka ihe ọṅụṅụ dị nro, chocolate, chocolate, sweets, yoghurts, sugar sugar, vitamin, cough suppressants, Mgbe iwe dị ọkụ na okpomọkụ nke +30 Celsius C, aspartame decomposes, na-akpụ ike carcinogen formaldehyde na akwa mgbu methanol. Isoro aspartame na-eri nri na-eme ka ọ daa mbà, dizziness, rashes, njigide, nkwonkwo na nkwonkwo nke ntị.
• Ị nwere ike belata ọnụ ọgụgụ nke ihe oriri transgenic na menu gị ma ọ bụrụ na ị na-eri nri nke nri n'ụlọ, kama ịzụta ihe ndị a kwụrụ na ya ma rụchaa ngwaahịa. Na-agafe ụlọ iri nri ụzọ nri iri. Kwekọrịta na onwe gị kwadebere ihe oriri, ọka, ọtụtụ soups, dumplings na nri ndị ọzọ dị ụba ma n'otu oge bara uru.