Ihe dị mma bụ ime ime, nke na-abịa site na ọchịchọ ibe na atụmatụ site n'aka ndị mmekọ abụọ ahụ, na oge kwesịrị ekwesị, nke na-agabiga n'enweghị nchekasị na nkewa, ihe si na ya pụta bụ ịmụ nwa oge zuru oke. Ezinụlọ ọ bụla na-atụ anya ka a mụọ nrọ ụmụaka maka ime afọ dị mma. Iji nwee ike ịbanye na-agba ọsọ na n'enweghị nsogbu, ndị nne na nna n'ọdịnihu kwesịrị ime ike ha niile.
Ụbọchị buru ibu maka ime, ma ọ bụ karịa maka ịtụrụ nwa, na-adịru nwa oge n'ime ụbọchị ole na ole (6-8) n'etiti etiti oge. Ọ bụ mgbe ahụ na nwanyị nwere ohere ka ukwuu ịtụrụ ime. N'oge a, àkwá ahụ zuru oke ma kwadebere maka usoro njikọ fertilization n'ime otu ụbọchị atọ. Ma spermatozoa, ha na-anọgide na-arụ ọrụ maka ụbọchị abụọ ruo ụbọchị atọ. N'ihi ya, di na nwunye nwere ike ịkọ oge kachasị mma maka ịtụrụ ime tupu ụbọchị a ga - amalite ime. Ọ bụ n'oge a na ndị nne na nna n'ọdịnihu kwesịrị inwe mmekọahụ kwa ụbọchị. E nwere ọtụtụ ụzọ iji chọpụta oge dị mma maka ịtụrụ ime. Ndị a na-agụnye usoro kalenda, usoro nyocha nke ụka ụka, usoro nke ịchọpụta okpomọkụ dị elu. Usoro kalịnda ga-agbaso usoro njiri oge. Usoro nke usoro basal dabeere na nyocha okpomọkụ na ịrụpụta oge pụrụ iche. Na usoro nke ọmụmụ banyere ọdịda, a na-eme nnyocha site na mmiri na ntụgharị nke ọdịda.
A kwenyere na afọ kachasị mma maka mmalite nke ime dị mma bụ afọ 20-25 nke nne n'ọdịnihu na afọ 25-30 na nna n'ọdịnihu. A na-ekpughe na n'ime afọ 20-25, akụkụ ahụ nwanyị na-adị njikere kpamkpam maka ịmụ nwa na ịmụ nwa. N'afọ ndị a, usoro akụkụ niile na-arụ ọrụ nke ọma, ya mere, ha nwere ike inye nwa ebu n'afọ na-eto eto ihe ndị dị mkpa, oxygen, wdg.
Otu nwoke nke dị afọ iri abụọ na ise na ise bụ isi nke ndụ ya. E nwere ihe akaebe na ruo afọ 30, glands glands na-emepụta spermatozoa ugboro atọ, ma e jiri ya tụnyere afọ 40. Ekwenyere na na oge a, di na nwunye ahụ jikere uche maka ọdịdị nwa ahụ. Otú ọ dị, ọ bụrụgodị na afọ imeola ọgbọ dị mma, ọ ga-adị mma ma ọ bụrụ na e mere atụmatụ ya.
Ime atụmatụ ime ime gụnyere ịgwọ ndị nne na nna n'ọdịnihu na ndị ọkachamara, nnyefe ule kwesịrị ekwesị, izere oyi na nchekasị. Ma ihe dị ka ọnwa abụọ tupu ịchọta atụmatụ ahụ, ịkwesịrị ibi ndụ dị mma: nri kwesịrị ekwesị, ịjụ àgwà ọjọọ, ezigbo ụra. Mgbe ahụ, ohere ịnweta nwa ahụike na-eto eto mgbe ụfọdụ.
Oge eruola maka afọ. Dị ka ọtụtụ ndị ọkachamara si kwuo, ọ kachasị mma maka ịmị nwa bụ oge mgbe ọnwa mbụ ga-ada na ọdịda, na ọmụmụ ya maka mmiri ma ọ bụ ọkọchị. Na nke a, ime afọ atọ mbụ gafere n'oge mgbụsị akwụkwọ, mgbe vitamin anụ ahụ bara ụba na mkpokọta mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri. N'otu oge ahụ ihu igwe adịghị oyi, ma ọ bụghị ọkụ ma. N'ime oge a, nwanyị dị ime nwere ike iri ihe ndị dị na ya ma na-ejegharị na mbara ikuku.
A na-ewere ọnwa nke abụọ nke afọ ime dịka onye na-enweghị ike ịchọta ma dị jụụ, n'ihi ya ọ dị mma ma ọ bụrụ na ọ daa n'oge oyi. N'ime oge a, ọ bụghị ihe dị ize ndụ iji nweta oyi, kama nke mbụ ma ọ bụ nke atọ.
Oge ikpeazu, nke atọ, na-abanye na mmiri maọbụ mmalite oge ọkọchị, dị mma n'ihi na n'oge a na-ekpo ọkụ, ọ na-aghọwanye ihe. Nke a na-eme ka nwanyị dị ime nọrọkwuo oge n'èzí. Mgbe emechara ya, nne ya na nwa ọhụrụ ahụ ga-enwe ike ịga ije na-enweghị atụ egwu ịchọta oyi. N'ihe banyere enweghị vitamin, nke a na-ahụkarị na oge opupu ihe ubi, nwanyị nwere ike iji ohere vitamin na-emepụta maka ụmụ nwanyị dị ime, ma rie ya. Tụkwasị na nke a, ọ ga-adị mkpa na ịmị ọkụ nke mmiri agaghị eyi uwe dị ukwuu, bụ nke dị mfe na njikọta ahụ.