IBD ndị kachasị ọnụ bụ:
• Ulcerative colitis (YAK) - emetụta eriri afọ ukwu, na-amalitekarị site na nhazi;
• Ọrịa Crohn - nwere ike imetụta akụkụ ọ bụla nke akụkụ eriri afọ: site na oghere ọnụ ọnụ na ụzụ. N'ime usoro mkpali ahụ, ọ bụ mgbe niile ka ọkpụkpụ nke oghere afọ.
Na-akpata na nsogbu
N'agbanyeghị ọnụ ọgụgụ dị ukwuu nke ọmụmụ sayensị, e mebeghị ka ihe ndị mere maka mmepe nke VZK ghọtara. Dị ka otu echiche si kwuo, ọrịa nke IBD bụ nje ma ọ bụ nje bacteria na-abanye eriri afọ site na gburugburu ebe obibi ma kpasuo mmeghachi omume na-emerụ ahụ site na microflora intestinal nkịtị. A na-edebanye aha na ịchọta ulcerative colitis na mba niile nke ụwa, ebe ọ na-emekarị bụ 50-80 ikpe kwa 100 puku mmadụ. Ọrịa ahụ na-emetụta ndị ọgbọ ọ bụla, ma afọ iri na ise ruo afọ 40 kachasị ya mfe. Ọnụ ọgụgụ nke ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị dịka otu. N'ihe dị ka pasent 15 nke ndị ọrịa, ezigbo ndị ikwu (nne na nna, nwanne ma ọ bụ nwanne) nwekwara ọrịa a. Dị ka nchọpụta ahụ si kwuo, ụzọ abụọ n'ime ụzọ atọ nke ndị ọrịa na Crohn na-aṅụ sịga. Ịṅụ sịga bụ naanị ihe a pụrụ ịdabere na ya na gburugburu ebe obibi nke na-emetụta ọnọdụ nke IBD. Ná mba ndị mepere emepe, ọrịa Crohn na-agbasa bụ 30-4-0 ikpe maka 100 puku mmadụ. Ọrịa Crohn na ọrịa ulcerative colitis na-egosi oge na-aga n'ihu (ngosipụta nke exacerbation nke ọrịa ahụ na-esote oge mgbatị asymptomatic). Nsogbu na ọrịa nje malitere ịsị na ọ bụ nlọghachi.
Ụdị ihe mgbaàmà nke ulcerative colitis bụ:
• na-achọsi ike mgbe niile iji merie akwa stool;
• Ngwakọta nke ọbara ma ọ bụ mgbachi na feces;
• ihe mgbu abdominal siri ike, na-ebelata mgbe ọdịda;
• izu ike na ike ọgwụgwụ;
• ọkụ na ọnwụ nke agụụ.
Mgbaàmà nke ọrịa Crohn dịtụ iche. Nke a bụ akụkụ ụfọdụ n'ihi n'eziokwu na akụkụ ọ bụla nke akụkụ eriri afọ ga-emetụta ọrịa a. Mgbe ọrịa Crohn nwere ike ịhụ:
• ihe mkpuchi na-adụkọta ọbara;
• mgbu mgbochi n'ime afọ;
• ọnwụ ọnwụ;
• Stenosis nke eriri afọ, mgbe ụfọdụ na-eduga ná mmechi mgbachi;
• ịmepụta fistulas (nkwonkwo nkwonkwo n'etiti akụkụ ahụ nke eriri afọ nke na-abanye na cavities ndị dị n'akụkụ, dịka ọmụmaatụ, na eriri afo ma ọ bụ ikpu).
Tụkwasị na nke ahụ, ọrịa Crohn nwere ike imetụta akpụkpọ anụ mucous nke ọnụ, nkwonkwo, ala ụkwụ. Ụfọdụ ndị ọrịa na - akpakọrịta ọrịa ahụ na - eji ụfọdụ ihe oriri, ma ọ dịghị nri ọ bụla a tụrụ aro maka ndị ọrịa na IBD. Ihe nchoputa nke oria obula nke IBD bu ndi na-adabere na nyocha ime nnyocha na nyocha onye ahu. Mgbe nlezianya nchịkọta nke emenesis na nyocha nke anụ ahụ n'ozuzu ya, gụnyere nyocha nyocha nke mkpịsị ụkwụ ahụ, a na-enyekarị ihe atụgharị, na-enye ohere iji nyochaa ihu ala nke ntanet na akụkụ ala nke eriri afọ. Mgbe ị na-eme ule a, a na-etinye ngwá ọrụ pụrụ iche (sigmoidoscope) site na ụzụ, na-ahapụ gị ka ị nyochaa mucosa intestinal ma were ihe ntanetị maka nyocha nke microscopic.
Atụmatụ nyocha
N'agbanyeghị ihe sigmoidoscopy rụpụtara, a na-eduzi ọmụmụ ihe ndị a:
• nyocha ọbara (gụnyere ọnụnọ nke akara nke usoro mkpali);
• Ihe ndekọ redio nke eriri afọ na-eji barium enema. Na ehie, eriri afọ na-enweghị ihe ọ bụla. N'ụbọchị ọmụmụ ihe ahụ, a na-ewepụta nchịkwa chịlọn site na ntụpọ ahụ, nke bụ ihe dị iche iche nke X-ray, nke na-enye ohere iji chọpụta ebe mmụba ma ọ bụ ime ka eriri afọ. Mgbe a na-enyo enyo nke ọrịa Crohn, a na-enyocha traktị nke ọnya elu ahụ. N'ọnọdụ a, onye ọrịa ahụ na-ewepụtụ ụlọ nkwonkwo ụlọlị, nke na-eme ka o kwe omume iji anya nke uche hụ obere eriri afọ;
• Nkọwapụta. N'ime ọmụmụ ihe a, a na-emepụta ngwá ọrụ endoscopic dịgasị iche iche nke na-enye ìhè site na mkpịsị ụkwụ na-enye ohere iji nyochaa mucosa nke eriri afọ na ntanetị. Site n'enyemaka ya, ị nwere ike ọ bụghị naanị nyochaa akụkụ eriri afọ nke nwere sigmoidoscopy, kamakwa ọ bụrụ na ọ dị mkpa, na-eduzi biopsy anụ ahụ. Ọ bụrụ na ị na-eche na mmeri na eriri afọ elu, a na-ede ụdị ọzọ nke nyocha endoscopic: gastroduodenoscopy. N'ime usoro a, a na-etinye nkwụsịtụ pụrụ iche, nke a na-akpọ gastroscopy, site na esophagus n'ime afo na duodenum. Gastroscope bụ fiber optic tube nke na-enye gị ohere inyocha akụkụ nile nke afo. A na-ebufe onyinyo ahụ na nyocha ihuenyo. A na-eji usoro a maka nchọpụta abụọ nke IBD na maka usoro ịwa ahụ nke kachasị ike. Usoro nke ọgwụgwọ nke IBD dị iche iche site na nchịkọta nke ọgwụ steroid maka ịrịa aka, nke a na-eji n'ọnọdụ ndị siri ike. N'agbanyeghi ike nke ọgwụgwọ zuru ezu, ọtụtụ ndị ọrịa na-enwe ike ibi ndu ndụ. Mgbe nchoputa nke IBD, onye na-arịa ọrịa ahụ na-ahụ onye gastroenterologist, na-abụkarị ebe obibi.
Ọgwụgwọ na steroid
Iwepu nsị na exacerbation nke IBD na-agwa ndị na-arịa ọrịa steroid n'ụdị mbadamba nkume, enemas ma ọ bụ iche echiche. Ndị ọrịa na-atụkarị egwu ịhọpụta ndị steroid, na-ekwenye na ndị a bụ ndị ọrụ nwere ike ịmepụta mmetụta ndị a na-achọghị, karịsịa site na nkwenye ogologo oge. Mmetụta nke ọgwụ ndị a gụnyere ịmepụta ihu yiri ọnwa, uru dị arọ, ike nke akwara skeletal na ọbara mgbali elu. Mmetụta dị iche iche nke ọgbọ ọhụrụ nke ndị steroid nwere ike ọ gaghị adị ntakịrị ikwu, Otú ọ dị, n'ọnọdụ ọ bụla, ọ bụ ihe na-adịghị mma iji kwụsị ịkwụsị ha, dị ka ahụ na - ewe oge iji weghachite oge nke mmepụta nke hormones steroid.
Mwepụ nke mbufụt
Mgbe e kpochapụrụ ihe mgbaàmà mbụ nke ọrịa ahụ, preparations 5-aminosalicylic acid na-emepụta (n'ụdị monotherapy ma ọ bụ jikọtara ya na steroid) na-abụ ihe ndabere maka ọgwụgwọ nke IBD. Ha gụnyere sulfasalazine, mesalazine na olsalazine. Ọchịchị ha na-egbochi nlọghachi ọrịa ahụ, si otú ahụ na-enye mgbatị dị jụụ. A pụrụ iji ọgwụ ndị a mee ihe n'ụdị mbadamba nkume, enemas ma ọ bụ kandụl ma ghara inwe ihe ike dị otú ahụ dị ka steroid. Mmetụta dị iche iche nke ìgwè a gụnyere ọgbụgbọ, ọkụ ọkụ, isi ọwụwa na anaemia. Iji chọpụta onye na-enweghị ndidi, onye ọrịa ahụ na-enyocha ọbara mgbe nile. Ọgwụ ọzọ nke nwere mmetụta na-emetụta ọrịa na-emetụta ọrịa bụ azathioprine. A na eji ya maka nkwụsị nke nkwụsị nke steroid, nakwa maka ndị ọrịa nwere IBD siri ike. Mgbe ị na-aṅụ ọgwụ ọjọọ a, ị ga-achọkwa nlekota oge niile nke ọbara. Ọnụ ọgụgụ dị nta nke ndị ọrịa na IBD chọrọ ịgwọ ọrịa. Ọ bụrụ na usoro ọgwụgwọ zuru ezu adịghị agbaso, ọ ga-eme ka o nwekwuo ohere maka ịgwọ ọrịa.
Ụdị dị egwu
Site n'emeghị ka ọnyá ọgbụgba, ihe na-egosi ịgwọ ọrịa na-eme n'ihe dị ka pasent 30 nke ndị ọrịa. Usoro ọgwụgwọ dị mkpa ma ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume ịkwụsị ịṅụ ọgwụ ike dị oke mkpa, nakwa dị ka ọnụ ọgụgụ dị njọ nke ndụ onye ọrịa ahụ. Tụkwasị na nke ahụ, a chọrọ ọrụ ahụ ma ọ bụrụ na a chọpụta ihe ịrịba ama mmalite nke usoro ọjọọ na eriri afọ.
Ụdị arụmọrụ
Na ọrịa Crohn, ọgwụgwọ na-ebutekarị iwepụ nsogbu site na iwepu akụkụ ndị emetụtara nke eriri afọ. Maka ọtụtụ ndị ọrịa na-arịa ọrịa ulcerative colitis, ọrụ ịhọrọ bụ ihe a na-akpọ reconctoructive proctocollectomy, nke gụnyere iwepụ akụkụ nke eriri afọ ukwu ma mezie "eriri" site na eriri intestina nke anastomosis jikọtara ya. A na-arụ ọrụ ahụ na nkebi abụọ, n'adịghị ka colectomy, bụ nke a na-ewepụ eriri afọ na ikpo ụkwụ n'otu oge ahụ, a na-ewepụkwa ihe na-emepụta ihe site na ileostoma na akpa pụrụ iche. Ngwọta dị mma na-eme ka o kwe omume ịchịkwa usoro nke IBD n'ọtụtụ ndị ọrịa, ma ọrịa ndị a enweghị ngwọta. N'ime ndị ọrịa dị otú a, n'ọnọdụ ụfọdụ, ihe ize ndụ nke ịmalite ụbụrụ ọjọọ nke eriri afọ ahụ na-abawanye.
Ihe ize ndụ nke ịmalite ịrịa ọrịa cancer nke colon ma ọ bụ ntụgharị ihu na-abawanye site na itinye eriri afọ (ma ọ bụ akụkụ buru ibu) n'ime usoro mkpali ahụ, nakwa dị ka mmụba nke oge ọrịa ahụ. E nwere ike belata ihe ize ndụ nke usoro ọjọọ ka ọ na-agafe mgbe niile, nke na-enye ohere ịchọta mgbanwe na-agbanwe agbanwe na mmalite oge. Ọ dị mkpa iburu n'uche na na ndị ọrịa nwere IBD dị nwayọọ, ọ dị ntakịrị ala. Ọ dịkarịghị, mgbanwe dị njọ na-eme megide ọrịa Crohn, bụ nke na-apụta n'enweghị mmeri nke nnukwu eriri afọ.
Mbido
IBDs bu ihe na-aga n'ihu, ihe ngosi ha na onye ọ bụla nwere ndidi bụ otu. Na oge ọrụ, ọrịa ahụ nwere ike ime ka obi erughị ala ala, ma site na nchịkọta nhọrọ nke ọgwụgwọ ọgwụ, na-echeba usoro ikpezi ọrịa ahụ, ọtụtụ ndị ọrịa na-ejigide ike ịrụ ọrụ, n'agbanyeghị enweghị ike ịgwọta zuru oke. N'oge oge mgbagha ahụ, onye nwere ọrịa nwere IBD pụrụ iduga ndụ nkịtị. N'etiti ndị ọrịa, e nwere echiche na nhụsianya nke IBD na-apụta "na nhịahụ", nke bụ nnọọ ihe ọjọọ. N'ezie, nlọghachi nke ọrịa ahụ nwere ike ime ka enwee obi erughị ala na ọbụna ịda mbà n'obi, karịsịa mgbe a manyere onye ọrịa ahụ ịga n'ụlọ mposi ugboro ugboro. Ya mere, n'oge a na-agba ume, ọmịiko na nghọta n'aka ndị òtù ezinụlọ ahụ na ndị ọrụ ibe gị dị ezigbo mkpa. Maka nwanyị na-eme atụmatụ ime ime, ohere ịtụrụ ime dị elu n'oge remission. N'oge ime ime, enwere ike ibute ọrịa ahụ, ma ha na-emekarị n'ụdị siri ike ma meghachi omume na ọgwụgwọ ọgwụ. Onwere uru na ihe ize ndụ nke ịrịa ndị na-arịa ọrịa steroid mgbe a na-atụrụ ime dị ka ihe dị mma, ebe ọ bụ na enweghi ike inwe mmetụta ndị na-emepe emepe na oge a dị ntakịrị.