Achọpụtabeghị ụdị ọrịa a, nke na-enye ọtụtụ ohere iji nyochaa ọzọ, nkwupụta na nkọwa nke nsogbu mgbazi.
Echewo echiche banyere "alalia" ugboro ugboro ma gbanwee. Esemokwu dị n'etiti ndị ọkà mmụta sayensị ka na-aga n'ihu, na okwu okwu, usoro nke imezi ihe, yana nhazi, n'okpuru ala. Taa, ihe ka ọtụtụ n'ime ndị nọ n'okpuru ala na- aghọta enweghị ma ọ bụ nwubeghi okwu nke okwu, n'ihi mmebi nke mmebi okwu ụfọdụ nke ụbụrụ cerebral cortex. Ọ na-abụkarị ọrịa dị otú a na-amalite ọbụna n'ime oge nlekọta ma ọ bụ oge mbụ nke mmepe nwata ahụ.
Kedu ihe bụ Alalia?
Alalia bụ usoro mmezigharị nke okwu, nke a na-emebi akụkụ ekwentị-ekwentị, nakwa usoro usoro ihe odide lexico-grammatical.
Ọtụtụ mgbe, mgbe ọrịa dị otú ahụ mere, usoro nke okwu a kpụpụtara, dị ka usoro, ga-eme n'ọnọdụ ọnọdụ nhụjuanya nke usoro nchebe nke etiti. Dika ihe ngosi ya na oke nke underdevelopment nke asụsụ, o bu ihe di iche iche.
Ọtụtụ mgbe, dịka njirisi nke ọdịiche dị n'ụdị ahụ, a na-ekewa ọrịa ahụ n'ọtụtụ klas. Ihe kachasịsị bụ nhazi ọdịdị nke mba. Nhazi a dabere na njirimara maka iburu n'uche njedebe nke ụbụrụ ụbụrụ.
Wepụ iche klas ndị a:
Mkpụrụ ụgbọala - (Broca's center) na-egosiputa site na ọgba aghara na akụkụ nke etiti nke onye nyocha okwu okwu;
Sensory alalia - a na - esonyere ọdụm nke etiti akụkụ nke onye nyochaghachi azụ, ma gosipụtakwa onwe ya dị ka ọnya nke atọ nke atọ nke anụ ahụ dị elu;
Sensomotor alalia - na - ejikọta mgbaàmà nke abụọ ahụ e kwuru n'elu.
Ndozi.
Allaia, dị ka ọrịa ọ bụla, na-edozi ọgwụ na igbochi. Ngwọta nke ala bụ nhazigharị nke ntụpọ ndị na-apụta na enyemaka nke mmetụta dị mgbagwoju anya kpatara ya.
Usoro mgbagwoju anya n'okpuru ala-eze bu ihe eji eme ihe nile n'ikwu okwu, ma o bu usoro di ogologo na oge. N'ihi mgbazi ahụ, onye nwere ike ịhụ mmetụta dị na nkwupụta okwu, mmelite nke mmegharị uche, mmepe nke ọgụgụ isi, mmepe nke nkà na ụzụ, ịmepụta ihe nnọchianya nke mgbakọ na mwepụ, mmepụta nke mmetụta uche, na ihe ndị ọzọ. Ọrụ a na-arụ ọrụ bụ iji dozie nsogbu ụgbọ ala, ịmepụta usoro nke okwu okwu. A na-arụ ọrụ na ikwu okwu na ụdị mmadụ niile, ụkpụrụ nke mmepe nke okwu okwu na iwu nke usoro nke asụsụ sụgharịrị. Ya mere, mgbe ị na-arụ ọrụ niile dị mkpa: ebumnobi guzobere; a na-emezigharị ya; e nwere nhọrọ nke ụda okwu na nke ụbụrụ; nhazi usoro ọmụmụ; mmemme nke ime okwu; Ebumnuche na-eme atụmatụ;
Inwekwu okwu okwu na-amalite, na-amalite site n'ikike iji ihe ọmụma mara ihe, na-atụle ọnọdụ dịgasị iche iche, na ịchịkwa ikike. otu ihe dị mkpa na nke dị irè bụ mmepe nke omume aka ike na okwu. A na-ejikarị usoro a eme ihe maka ihe ndị bụ isi nke ọrịa ahụ.
Olee otu esi agwa nwata okwu?
Ihe mgbagwoju anya nke okwu, na - eme ka nwatakịrị na - egbochi mmepe, n'ihi enweghị ike nkwurịta okwu mgbe niile, na usoro niile metụtara okwu. Mgbe ahụ ndị nne na nna nwere ajụjụ, otu esi hazie nkwurịta okwu na nwa na-adịghị ekwu okwu n'ime ezinụlọ? Usoro isi maka ndị nne na nna bụ mmezi mmezi oge, yana nkwurịta okwu mgbe niile na nwa ahụ. Maka nke a, otu eziokwu ga-eburu n'uche. Ndụ ụmụ mmadụ na-anọ n'okpuru oge ụfọdụ, dị ka ọ na-egosi na ụbụrụ obi na-erugharị, mmịpụ nke mmetụta nhụjuanya, mgbanwe oge, akụkụ nke ụbọchị, na ihe ndị ọzọ. Ya mere, mgbe gị na nwa na-abụghị onye na-ekwu okwu, jiri àgwà a. Mgbe ị na-ekwu okwu, rapagidesie ike na usoro ịme ntụrụndụ. Nhọrọ kacha mma maka nkwurịta okwu ga-abụ abụ na abụ. Ọzọkwa, a na-ahọrọ abụ na egwu ụmụaka maka oge ọ bụla. Ihe ọzọ na-akwado maka iji nkwupụta okwu eme ihe bụ eziokwu ahụ bụ na ka ụmụ nwere ntụgharị uche dị nro, ọ bụ ya mere usoro nkwurịta okwu a ga-adị irè. Ọzọkwa, mgbe ị na-ekwurịta okwu, jiri mmekọrịta nke okwu na mmegharị nkwonkwo ukwu. Ọ kachasị mma iji nkedo ikwe ụkwụ na akụrụ. Ọzọkwa, mgbe ị na-ekwurịta okwu, ị ghaghị iji usoro ndị a zụlitere n'ụdị egwuregwu. Iji chọpụta ọchịchọ na mkpa nke nwatakịrị ahụ, na-ejikwa mmegharị ahụ, mgbe ị na-ekwupụta okwu, aha, omume gị mgbe niile. Kwupụta ihe niile, na-emesi okwu ike ọ bụla ike. Dịka ọmụmaatụ, mgbe ị na-enye nri, bịa na obere obere oge, ma ọ bụ na-ekwu "ku-sha-ti" n'ụzọ doro anya, mgbe ị na-etinye ngosipụta kwesịrị ekwesị nke onye ọkachamara, ma ọ bụ mepụtara, na-echebara ike nwata ahụ.
Adanyela nwa ahu ka o megharia, ma obu na-abara gi ihe, ma oburu na ihe agazigh. Nwee obi iru ala, echefula ito nwa gị maka ihe ịga nke ọma. Cheta na ọ bụ naanị na nhazi, ọrụ na ndị ọkachamara na ọrụ gị kpọmkwem na nwatakịrị ị ga-enweta ihe a chọrọ. Ejila nkwurịta okwu maliteghachi ya, ka ya zuo ike, mgbe ọ chọrọ ihe, ya gbalịa ịkọwa ya. Ọbụna ma nwatakịrị ahụ adịghị arụ ọrụ, buru ụzọ mee ka obi dị jụụ, gbalịa ịkọwa ọchịchọ ya ma gwa ya ka o gosi, ma ọ bụ kwuo (ụda) ihe ọ chọrọ. Ya mere, site n'inwe nkwurịta okwu na nwa na-abụghị onye na-ekwu, ị ga-eme ka ịchọrọ ịchọrọ-arịọ arịrịọ na nwa ahụ.