Enweghi azịza ajuju n'ajụjụ a, ebe ọ bụ na ọmụmụ dị otú ahụ siri ike iduzi, ọ bụ n'ihi na o nwere ike inwe mmetụta dị njọ n'ahụ nwanyị dị ime ma ọ bụ nwa ya.
Otú ọ dị, nchọpụta ka na-arụ ọrụ nke ọma na nchịkọta nke obere anyị. Dịka ọmụmaatụ, na ụlọ akwụkwọ Yale School of Medicine na Yale University, nnyocha dị iche iche na-egosi na ọ bụrụ na ha anọgide na mpaghara redio nke ekwentị mkpanaaka ruo ogologo oge, ha na-amalite inwe nsogbu ncheta na ọrụ na-eto eto.
N'ịchọpụta otú nwa ebu n'afọ si amalite na nsen nke nnunu, ndị ọkà mmụta sayensị eguzobewo na site na nza iri na abuo nke mepụtara n'ime incubator n'okpuru ọnọdụ ndị a, ihe dị ka ụzọ abụọ n'ime ụzọ atọ nke chicks kpuchiri, ebe vincubator, nke dị na arụ ọrụ nke ekwentị mkpanaaka, abụghị ihe karịrị ọkara. Nchọpụta nke àkwá, nke ụmụ chicks na-adịghị egbu, gosipụtara na ụfọdụ n'ime ụmụ chicks enweghị ike ịnwụ, ebe ha nwụrụ n'ihi mmebi na akpụkpọ ahụ.
Ịjụ ajụjụ gbasara ụmụ akwụkwọ nọ n'afọ iri na ụma, bụ ndị nne ha na - ejikarị arụmụka mkparịta ụka mgbe ha dị ime, na - egosi na ihe dị ka pasent 10 nke ụmụ akwụkwọ na - ata ahụhụ site na nrịanrịa nke hyperactivity na ntụpọ uche, ya bụ, ha enweghị ikike ịgbaso ụkpụrụ omume niile anabatara.
Taa, ọ gaghị ekwe omume ikwupụta na enweghị nkwenye banyere eziokwu doro anya nke mebiri ekwe ntị, mana enwere ọtụtụ ihe ndị ọzọ na ha nwere mmetụta na-adịghị mma. Kedu usoro iji chebe ihe iyi egwu a nwere ike inye nwanyi di ime? Nke mbụ, ọ bara uru ịgbaso iwu ndị dị n'elu:
- Mgbe ị na-ede ozi ederede, a ga-edebe ekwentị mkpanaka ahụ;
- Maka otu ebumnuche, ị ga-eji isi ma ọ bụ ọkà okwu okwu mgbe ị na-akpọ oku;
- Jiri ekwentị naanị na ọkwa ọkwa kachasị elu, n'ihi na site na mgbaàmà ọjọọ, ekwentị amalite ịmalite ike transmitter, si otú ahụ na-amụba radieshon;
- Na oku na-apụ, gbalịa ijide onye natara na ntị gị naanị mgbe onye ọzọ ahụ zara;
- Mgbe ị na-alakpu ụra, gbalịa wepụ ekwentị gị;
- Jiri naanị ekwentị nke ndị na-arụpụta ihe a maara nke ọma na-enwe akwụkwọ ikikere nchekwa.
Ọ dị njọ na-arụ ọrụ na mbadamba na laptọọpụ n'oge oge ime?
N'ikwekọ na ikpe ahụ na ekwentị, ekwenyere na ubi sitere na laptọọpụ na efere efere ruo n'ókè ụfọdụ nwere ike ime ka ohere ịmalite ịrịa ọrịa cancer nke cancer. Otú ọ dị, nke a na-ezo aka na ntụpọ ma ọ bụ nkwarụ nwere ike ịmepụta ubi nke dị elu karịa, nke dị nchebe.
N'okpuru ebe a, anyị na-atụ aro na, ọ bụrụ na esoro ya, ga-enyere aka hụ na nchekwa maka nne na nwa ya a na-amụbeghị amụ:
- Dị ka ekwentị, gbalịa ịhapụ ahụ mgbe ị na-arụ ọrụ laptọọpụ;
- Cheta na ọtụtụ kọmputa nwere kọmputa nwere ike ije ozi dị ka ekwentị mkpanaaka, nke mere na iwu niile a kọwara n'elu metụtara ha;
- Gbalịa gbalịsie ike iwepu laptọọpụ ike nke onwe gị.
Na ụwa nke teknụzụ nke oge a nke na-eme ka ndụ anyị dịkwuo ala, ha na-echezọkarị nsogbu ndị metụtara uru ndị teknụzụ ndị a na-enye.
Cheta na ọ bụ ezie na oge nchekwa na ihe dị mma, ọ dịghị mkpa dị elu ma dị mkpa karịa ahụike gị na ahụike nke ụmụ gị. Gbalịa ịgbaso iwu ndị dị n'elu mgbe ị dị ime.