Ibu ọnụ Cyclical n'afọ ndị na-adịbeghị anya aghọwo ihe a ma ama. Nke a bụ nri nke oge ị na-ebu ọnụ ma na-eri nri ọzọ. Otú ọ dị, a ka nwere ụdị akụkọ ọ bụla metụtara isiokwu a.
Akụkụ a na-ejikọta akụkọ ụgha asaa kachasị ọnụ banyere agụụ, ọnyà na ugboro iri nri.
1. Ịcha nri ụtụtụ na-eduga n'ịba uru
"Nri ụtụtụ bụ nri kacha mkpa .
" E nwere akụkọ ifo na e nwere ihe "pụrụ iche" banyere nri ụtụtụ. Ndị mmadụ kwenyere na ịsa nri ụtụtụ na-eduga n'ịhụ ụba, agụụ nri na uru bara ụba. Ọ bụ ezie na ọtụtụ nchọpụta achọtala njikọ njikọta n'etiti ịka nri ụtụtụ ma buru ibu / oke ibu, nke a nwere ike ịkọwa na onye na-eme ka nri ụtụtụ na-eburu ụtụtụ n'emeghị ka ahụike ya dịkwuo ala. N'ụzọ na-akpali mmasị, a na-edozi mbipụta a na nchọpụta a na-agbanwe agbanwe na nso nso a, nke bụ ụkpụrụ sayensị ọlaedo. A bipụtara ọmụmụ a n'afọ 2014, o jiri ya tụnyere ihe 283 ndị toro eto na oke ibu na oke ibu, na-awụ na-eri nri ụtụtụ. Mgbe izu iri na isii nke ọmụmụ ahụ gasịrị, ọ dịghị ihe dị iche iche dị n'etiti ndị otu. Nnyocha a na-egosi na iri nri ụtụtụ abụghị ihe dị mkpa maka mgbapụta dị arọ, ọ bụ ezie na e nwere ụfọdụ àgwà. Otú ọ dị, e nwere ụfọdụ ọmụmụ na-egosi na ụmụaka na ndị na-eto eto na-eri nri ụtụtụ na-egosipụtakwa ihe ka mma n'ụlọ akwụkwọ. Enwere kwa omumu nke mere ka ndi mmadu ghara idi uba ka oge na-aga, ebe ha na-eji nri ụtụtụ. Nke a bụ ọdịiche dị n'etiti ndị mmadụ. Nye ụfọdụ ndị nri ụtụtụ bụ uru, mana maka ndị ọzọ enweghi. Ọ bụghị iwu na ọ dịghị ihe ọ bụla bụ "kpakpando" n'ime ya. Mmechi: Nri nri ụtụtụ nwere ike ịbara ọtụtụ ndị uru, ma ọ dịghị mkpa. Nnyocha ndị a na-achịkwa adịghị egosipụta ọdịiche dị n'etiti ịsagharị na iri nri ụtụtụ maka mgbatị dị arọ.
2. Nri oriri na-emekarị ka ọ dị mfe
"Rie ihe dị ukwuu, na obere akụkụ, iji nọgide na-enwe nkwarụ .
" Ọtụtụ ndị kwenyere na iri nri ugboro ugboro na-eduga n'ọtụtụ ọnụ ọgụgụ nke metabolic, nke na-eme ka ahụ dịkwuo ka calorie dị n'ozuzu ya. Ahụ na-eji ike ụfọdụ eme ihe iji na-egwu nri ma na-edozi nri sitere na nri. A na-akpọ nke a ihe mgbakwasị ọkụ nke nri (TEP) ma ọ bụ ihe dị ka 20-30% calorie maka protein, 5-10% maka carbohydrates na 0-3% maka abụba (4). Ná nkezi, mmetụta okpomọkụ nke nri bụ ihe dịka pasent 10 nke uru oriri calorie zuru ezu. Otú ọ dị, ọnụ ọgụgụ calorie zuru ezu na-ere ebe a dị mkpa karịa oge nri riri. Ojiji nke 6 efere nke calorie 500 nwere otu mmetụta dị ka iri 3 efere nke 1000 calories. N'iburu eziokwu ahụ bụ na ọ bụ ihe dị ka pasent 10 na-adịkarị, ma na ọ bụ calorie 300. Nke a kwadoro nke a site n'ọtụtụ nchọpụta banyere ihe oriri na ụmụ anụmanụ na-egosi na ọnụ ma ọ bụ ịrịba na ugboro nri nri adịghị emetụta ọnụ ọgụgụ nke calorie ọkụ. Nchikota: Otutu calorie nke oku adighi adi na oge nri nri. Ihe dị mkpa bụ mkpokọta calorie na nbibi nke macroelements.
3. Nri mgbe nile na-enye aka belata agụụ
Ụfọdụ ndị kwenyere na nchịkọta na-enyere aka izere agụụ nri na oké agụụ. Ọ bụ ihe na-adọrọ mmasị na, n'ọmụmụ ihe dị iche iche, a tụlere isiokwu a, ihe data ahụ anabatara na-enweghị isi. Ọ bụ ezie na ụfọdụ ọmụmụ na-egosi na ọtụtụ nri ugboro ugboro na-ebelata agụụ, nchọpụta ndị ọzọ egosighị ihe ọ bụla, Otú ọ dị, ndị ọzọ na-egosi ụba agụụ. Na otu ọmụmụ na-atụle nri atọ dị elu na protein na-eri protein isii, a chọpụtara na iri nri atọ na-eme ka agụụ gụchaa. N'aka nke ọzọ, ọ nwere ike ịdabere na njirimara onye ọ bụla. Ọ bụrụ na nri nchịkọta enyere gị aka ka ị ghara inwe agụụ maka nri ma belata ohere ị ga-ebufe, ma eleghị anya nke a bụ ezi echiche. Otú ọ dị, ọ dịghị ihe na-egosi na nchịkọta ma ọ bụ nri ugboro ugboro na-ebelata agụụ na onye ọ bụla. Onye ọ bụla nke ya. Nchikota: Enweghị ezi ihe àmà na nri nri na-emekarị na-ebelata agụụ ma ọ bụ ihe oriri caloric. Ụfọdụ nnyocha na-egosipụtakwa na iji nri ugboro ugboro na-eme ka enwekwu agụụ.
4. Nri oriri ugboro ole na ole nwere ike inye aka belata ibu.
Nri ugboro ugboro adịghị emezigharị metabolism. O yikarịghị ka ha ga-ebelata mmetụta nke agụụ. Ọ bụrụ na nri ugboro ugboro adịghị emetụta nhata nke nkwụsi ike, mgbe ahụ, ọ gaghị enwe mmetụta ọ bụla na ọnwụ nha. N'ezie, sayensị kwadoro nke a. Imirikiti ọmụmụ ihe na mbipụta a na-egosi na oge nri nri anaghị emetụta ọnwụ. Dịka ọmụmaatụ, ọmụmụ banyere mmadụ 16 na ụmụ nwoke na-akwa iko enweghị ihe dị iche na ọnwụ, ọnwụ, ma ọ bụ agụụ mgbe ha na-atụle nri 3 na 6 n'ụbọchị. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị ghọtara na nri ugboro ugboro na-enye gị ohere iri obere calorie na obere nri na-adịghị mma, mgbe ahụ ọ ga-abụrụ gị irè. Onwe m, echere m na ọ na-esiri m ike iri nri mgbe niile, ọbụlagodi ọ na - esiri ike ịgbaso nri dị mma. Ma maka ụfọdụ ndị mmadụ nwere ike ịrụ ọrụ. Mmechi: Enweghị ihe àmà ọ bụla na ịgbanwe oge nri nri ga - enyere gị aka ịkwụsị ibu arọ karị. Imirikiti ọmụmụ ihe gosiri na ọ dịghị ihe dị iche.
5. Ụbụrụ chọrọ isi glucose mgbe nile
Ụfọdụ ndị kwenyere na ọ bụrụ na ị naghị eri carbohydrates kwa awa ole na ole, ụbụrụ ga-akwụsị ịrụ ọrụ. Ikpe a dabeere na nkwenkwe na ụbụrụ dịka mmanụ ụgbọala nwere ike iji glucose (shuga shuga). Otú ọ dị, ihe na-anọgide na-enweghị mkparịta ụka bụ na ahụ nwere ike ịmepụta glucose dị ya mkpa site na usoro a na-akpọ gluconeogenesis. N'ọtụtụ ọnọdụ, o nwere ike ọ gaghị adị mkpa, n'ihi na ahụ na-emepụta glycogen (glucose) n'ime imeju, ma nwee ike iji ya nye ụbụrụ na ike ruo ọtụtụ awa. Ọbụna n'oge ụnwụ nri, erighị ihe na-edozi ahụ ma ọ bụ nri dị ala, nke ahụ nwere ike ịmepụta ozu ndị nwere mmiri ozuzo na abụba. Mkpụrụ akụkụ Ketone nwere ike inye ume ka akụkụ ụfọdụ nke ụbụrụ ahụ, belata mbịne maka mkpa glucose. Ya mere, n'ime ogologo oge na-ebu ọnụ, ụbụrụ nwere ike iji nwayọọ na-ejide onwe ya site n'enyemaka nke ozu ketone na glucose, nke sitere na protein na abụba. Ozokwa, site na echiche nke evolushọn, ọ naghị eme ka uche anyị pụta na anyị agaghị enwe ike ịdị ndụ na-enweghị ihe na-emepụta mmanụ aṅụ. Ọ bụrụ na nke a bụ eziokwu, mgbe ahụ, ụmụ mmadụ ga-anọ kemgbe ogologo oge. Ka o sina dị, ụfọdụ ndị na-ekwu na ha na-enwe mmụba n'ọtụtụ shuga n'ọbara mgbe ha na-adịghị eri nri ruo nwa oge. Ọ bụrụ na nke a metụtara gị, mgbe ahụ, ikekwe ị ga na-eri nri mgbe niile ma ọ bụ na ọ dịkarịa ala jụọ dọkịta tupu ị gbanwee nri. Nchikota: Ahụ nwere ike ịmepụta glucose iji mee ka ụbụrụ nwee ike, ọbụna n'oge a na-ebu ọnụ ma ọ bụ na-edozi ahụ. Akuku nke ụbụrụ nwekwara ike iji ozu ketone maka ike.
6. Erimeri na nri na-eri nri dị mma maka ahụ ike gị
Ọ bụ ihe na-ekwekọghị n'okike ka akụkụ ahụ na-eri mgbe niile. N'ihe n'usoro evolushọn, ndị mmadụ na-enwe oge oge enweghị ụkọ nri. Enwere ihe akaebe na ibu ọnụ nke na-adịte aka na-akwalite usoro nke mgbake ahụike, nke a na-akpọ autophagy, na ọ na-eji ndị na-edozi ahụ ochie na ndị na-adịghị arụ ọrụ na-emepụta ike. Ụmụaka nwere ike inyere aka chebe ya pụọ na ịka nká na ọrịa ndị dịka Alzheimer, ma nwedịrị ike belata ọrịa cancer. Eziokwu bụ na ị ga - ebu ọnụ oge niile nwere uru ọ ga - abara gị uru. E nwekwara ụfọdụ ọmụmụ na-egosi na ịṅụ nri na iri nri mgbe nile nwere ike inwe mmetụta na-adịghị mma na ahụike ma mee ka ọrịa ahụ dịkwuo elu. Dịka ọmụmaatụ, otu nnyocha gosiri na, yana ọnụ na-eri calorie buru ibu, ihe oriri nke nwere nri ugboro ugboro nwere ike ime ka abụba dị n'elu imeju, na-egosi na ọnyà nwere ike ime ka ọrịa ọrịa araba na-arịwanye elu. E nwekwara ụfọdụ nchọpụta ndị na-abụghị ndị na-egosi na ndị na-eri nri na-enwekarị ihe ize ndụ dị ukwuu nke ịrịa cancer cancer. Mmechi: Ọ bụ akụkọ ifo na ọnyà na-enwe mmetụta dị mma na ahụ ike. Ụfọdụ nnyocha na-egosi na ọnyà na-emerụ ahụ, ebe ndị ọzọ na-egosi na ụnwụ oge na-enwe ezigbo ahụ ike.
7. Ịbu ọnụ na-etinye ahụ gị "ọchịchị na-esi n'erighị ihe na-edozi ahụ"
Otu n'ime arụmụka nkịtị gbasara imebi cyclic ma ọ bụ nkeji bụ na ọ nwere ike itinye ahụ gị "ọchịchị na-esi n'erighị ihe na-edozi ahụ". Dịka okwu ndị ahụ si dị, ịjụ nri na-eme ka ahụ gị chee na agụụ na-agụ ya, n'ihi ya, ọ na-agbanyụ metabolism ahụ ma gbochie ịba abụba. Ọ bụ eziokwu na nhalata oge dị arọ nwere ike belata ọnụ ọgụgụ calorie ọkụ. Nke a bụ ezigbo "ọchịchị nke erighị ihe na-edozi ahụ" (okwu pụrụ iche - thermogenesis). Nke a bụ mmetụta dị adị, ọ pụkwara ịga nke ọma na ọtụtụ narị calorie na-ere ọkụ otu ụbọchị. Otú ọ dị, nke a na-eme ma ọ bụrụ na ị kwụsịrị ibu ma ọ dịghị mkpa otu ụzọ ị na-eji. E nweghị ihe àmà na-egosi na nke a nwere ike ime na ngwa ngwa cyclic karịa karịa usoro ọnyụmnta ego ndị ọzọ. N'ezie, data na-egosi n'ezie na ibu ọnụ oge na-ebu ọnụ na-abawanye ọnụ ọgụgụ metabolic. Nke a bụ n'ihi mmụba ngwa ngwa na norepinephrine (norepinephrine), na-agwa mkpụrụ ndụ dị oke egwu iji bibie abụba abụba ma na-akpali metabolism. Nchọpụta na-egosi na ibu ọnụ ruo awa 48 nwere ike ime ka mpempe metabolism mee ihe dị ka 3.6-14%. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị na-ezere iri nri ruo ogologo oge, enwere ike ịgbanwupụta mmetụta ahụ ma metabolism na-ebelata ma e jiri ya tụnyere akara. Otu nnyocha gosiri na ị na-ebu ọnụ ụbọchị ọ bụla maka ụbọchị iri abụọ na abụọ agaghị eme ka ọnụọgụgụ nke ọnụ ọgụgụ ndị na-emetụta ụbụrụ, ma ndị so na ya furu efu pasent 4 nke oke anụ ahụ, nke dị oke mma maka oge dị mkpirikpi dị ka izu 3. Mmechi: Ọ bụ ihe ọjọọ na agụụ na-adịghị adịte aka na-etinye ahụ na "usoro na-esi n'erighị ihe na-edozi ahụ". Eziokwu bụ na metabolism n'ezie na-abawanye n'oge na-ebu ọnụ ruo 48 awa. Dabere na nchọpụta ndị na-adịbeghị anya, ọ doro anya na ịbụrụ ọnụ oge, dị ka ezumike 16 n'etiti nri abalị na nri ụtụtụ, nwere ike inye uru ndị dị ịrịba ama maka ịnọgide na-enwe ezigbo ahụ ike na ahụ ike. Otú ọ dị, nye ọtụtụ ndị, echiche nke ịhapụ nri ruo oge ụfọdụ dị egwu. Ụjọ a na-agbanye mgbọrọgwụ na mmekọrịta anyị na-adịghị mma ma nwee agụụ. Mmetụta nke agụụ bụ ihe mgbaàmà siri ike site n'anụ ahụ na ụfọdụ mgbanwe ma gbanwee na isi iyi nke ume maka ahụmnta ahụ na-ewere ọnọdụ. Agụụ ekwesịghị ịkpata ụjọ, mmetụta uche na-ezighị ezi ma ọ bụ na-eduga n'ọgba aghara. Anyị bi n'ụwa ebe nri na-adị mgbe niile ma ọ dịghị anyị mkpa itinye ndụ anyị n'ihe ize ndụ iji nweta nri abalị. Ọ bụrụ na ị na-eche na mmekọrịta gị na uche gị na agụụ na-agụga na eziokwu na ị na-emekarị nri, gbajie, ma ọ bụrụ na ihe karịrị awa atọ agafeela kemgbe nri ikpeazụ gị, maọbụ na-atụ egwu mgbe niile ịchọọ agụụ, mgbe ahụ, a ghaghị idozi nsogbu a tupu ị na-agbalị ịkwụsị ibu . Ịtụghị egwu ihi ụra na mgbede. Ọzọkwa, agụụ anụ ahụ bụ naanị ozi site na ahụ nke a pụrụ imegharị nke ọma. Ngwurugwu "egwurugwu na efere" ga-enyere gị aka ịmepụta mmekọrịta dị jụụ na nke na-anọpụ iche na ụda agụụ. Ị nwere ike ịbanye maka usoro ihe omume n'efu na obere oge site na njikọ a.