Ọrịa na-efe efe (mumps) bụ ọrịa na-efe efe nke na-egosi mmeri nke akụkụ ahụ glandular na usoro nhụjuanya bụ isi (CNS). Ugbua afọ 400 tupu BC. e. Hippocrates bu ụzọ kọwaa ọrịa strok. Ntu maka ọrịa a na-eme na ọrụ nke Celsus na Galen. Kemgbe njedebe nke narị afọ nke iri na asatọ, ihe gbasara ọrịa ahụ na ụlọ ọgwụ nke ọrịa a na-agbakọ.
Ndị na-akpata nje virus bụ mummy virus bụ paralyxovirus. Akwụsịghị ya kpam kpam na okpomọkụ nke 55-60 Celsius C (maka min 20), ya na irradiation UV; enwe mmetụta nke ihe ngwọta nke 0.1%, 1% lysol, mmanya mmanya 50%. Na 4 Celsius C, ọnyá nke virus ahụ gbanwere ụbọchị ole na ole, na -20 Celsius ọ nọgidere ruo ọtụtụ izu, na -50 ° C ọ na-adịgide ọtụtụ ọnwa.
Ihe kpatara ọrịa a bụ nwa na-arịa ọrịa n'ụbọchị ikpeazụ nke oge nkwụsị (otu ma ọ bụ ụbọchị abụọ tupu ọdịdị foto ahụ apụta) ruo ụbọchị nke itoolu nke ọrịa ahụ. N'oge a, nje ahụ dịpụrụ iche site n'ọrịa onye ahụ na mmanụ. A na-ahụ ọnyá kachasị njọ na nke mbụ ruo ụbọchị ise site na mmalite ọrịa ahụ. A na-ebute ụkwara nta site na mkparịta ụka nke ọdụ ụgbọelu mgbe ị na-akparịta ụka, ụkwara, sneezing. Enwere ike ibute ọrịa site na ihe ndị ụlọ, ihe eji egwuri egwu, wdg. Ebe ọ bụ na enweghị ọrịa catarrhal na ndị ọrịa na-arịa ọrịa ọrịa, nakwa dị ka mmiri na-enweghị mmerụ n'ime ha, ọrịa na-eme nanị na mmekọrịta dị oke.
Nsogbu kasịnụ dị ka isi iyi nke ọrịa bụ ndị ọrịa nwere ụdị ọrịa a machibidoro ma ọ bụ asymptomatic, bụ ndị siri ike ịmata na ya mere ha dịpụrụ iche site na ụmụaka. E nwere data gbasara ohere nke ịnyefe nke ọrịa na ọrịa intrauterine nke nwa ebu n'afọ. Nkwenkwe a na-eme ka ọ dị mma dị elu. Ụmụaka dị n'agbata afọ abụọ na afọ iri abụọ na-arịa ọrịa. Ụmụaka nọ n'okpuru otu afọ na-eguzogide ọrịa a, ebe ọ bụ na ha nwere nkwarụ transfecental na ya.
A na-ede parotitis dị ka ihe ndị dịpụrụ adịpụ, yana ọrịa ntiwapụ. Ihe na-arịwanye elu mgbe mgbe na nsogbu na-eme na oyi na n'oge opupu ihe ubi. Ọnọdụ dị elu karịa ụmụaka dị iche iche. Mgbe ọrịa a gasịrị, a na-emepụta nsogbu na-adịgide adịgide. Ọrịa na-ebigbọ na ọrịa na-egbu oge adịghị adị
Ọnụ ụzọ mbata nke ọrịa ahụ bụ akpụkpọ anụ mucous nke traktị na respiratory na oghere ọnụ, nakwa dị ka akpụkpọ anụ mucous nke anya.
Mgbaàmà .
Ọrịa na-emekarị ka ọkpụkpụ parotid na-emetụta ọkpụkpụ parotid (parotitis), ikekwe nke metụtara submandibular (submaxillitis) na ala sublinguitis, pancreas (pancreatitis). Mgbu maningitis dị oke njọ. Ihe ngosi siri ike ma dị njọ nke ọrịa bụ meningoencephalitis. Ekwesiri imesi ike na, dị ka echiche nke oge a si dị, a ga-ele ọnya nke akụkụ gland (orchitis or pancreatitis) ma ọ bụ CNS (meningitis) ma ọ bụrụ na ọrịa ọrịa na-ebute ọrịa na-eme ka a mata ya, ma ọ bụghị ihe mgbagwoju anya.
Dị ka nhazi oge nke oge a, ụdị ọrịa a dịgasị iche iche na ụdị ịdị njọ. Ụdị a na-agụnye: ọnya nke akụkụ glandular - dịpụrụ adịpụ ma ọ bụ jikọtara (ụdị glandular); mmeri nke usoro nchebe nke etiti (ụdị ụjọ); union nke akụkụ dị iche iche glandular na CNS (ọdịdị dị iche). Ebumnuche na-agụnye ụdị ehichapụ na asymptomatic. Site n'ịdị arọ, akpa ume, ike dị oke na ụdị dịgasị iche iche nke ọrịa ahụ dị iche iche, ịdị njọ bụ ọnụ ọgụgụ nke ọnyá ndị metụtara (otu ma ọ bụ karịa), oke nke mbufụt, ogo nke CNS emebi (oke nrịanya nke meningeal na nke encephalitic), ogo nke ịṅụbiga mmanya ókè.
Oge nkwụsị maka ọrịa na-eme ka parotitis na-adị site na ụbọchị 11 ruo 23 (nkezi nke 18-20). Ọrịa ahụ na-amalite mgbe oge prodromal dị 1-2 maọbụ na-enweghị prodrome. Ọ na-emekarị ka okpomọkụ dị elu ruo 38 - 39 Celsius. Ndị ọrịa na-emekarị mkpesa nke isi ọwụwa, ihe mgbu n'ihu ọkpọ ụda na-ahụ anya n'èzí na mpaghara nke gland salivary gland, mgbu mgbe ị na-ata ma na-elo. Enwere ọkpụkpụ gland parotid n'otu akụkụ, na ụbọchị 1-2 mgbe nke ahụ gasịrị, gland ga-esi n'akụkụ ọzọ. Akụkụ ahụ nke nwere mmụba dị ịrịba ama na ntụrụndụ na-apụta ìhè, ụbụrụ nke ntị na-arị elu
Obere ihe na-emekarị na ngwugwu, ọ dịkarịghị - dịpụrụ adịpụ. A na - ejikọta ọnya ndị nwere aka abụọ site na mgbanwe mgbanwe dị na contours nke mpaghara submaxillary (ọzịza), ọzịza nke anụ ahụ subcutaneous. Site n'inweghi otu, enweghi ihu na ihu na ihu na-ekpughere. N'ịkọ ụda, a na-ahụ mkpakọ dịka ụdọ ukwu na ọnyá. Ọganihu nke glands na-emetụta ya ruo mgbe ụbọchị nke atọ na nke ise nke oria, edema, na nro na-apụkarị site na isii ruo ụbọchị 9 nke ọrịa ahụ.
Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mgbaàmà mgbe nile nke parotitis na ụmụ nwoke bụ orchitis. Otu nyocha na-esonye na usoro ahụ, ma a ga-enwe ike imeri ọhaneze. Orchitis na-amalite n'ụbọchị nke ise nke ise nke oria ahụ. N'ọkọ ahụ na n'ime ụra, enwere ihe mgbu nke na-ebuwanye ibu. Ọnọdụ okpomọkụ ahụ na-ebili, mkpọda na isi ọwụwa. A na - eme ka ihe ahụ dịkwuo okpukpu 2-3, a na - eme ka ọ dị elu, enwere ọnyá dị nkọ na palpation, akpụkpọ ahụ na - acha ọbara ọbara. Mgbaàmà ndị a nọgidere na-adịgide ruo ụbọchị 6-7 ma jiri nwayọọ nwayọọ laa.
Na parotitis, ụmụ nwanyị toro eto na - enwekarị ahụmahụ ovary (oophoritis), bartholinitis (bartholinitis) na mammary glands (mastitis)
Pancreatitis na- etolite mgbe mmeri nke gland gland, ma mgbe ụfọdụ, ọ na-ebute ya ma ọ bụ na ọ bụ nanị ngosipụta nke ọrịa ahụ. Ndị ọrịa nwere ọgbụgbọ, ọgbụgba ugboro ugboro, akara akara, mgbe ụfọdụ, na-enwe afọ ojuju afọ, nke a na-ede n'ime mpaghara epigastric, na akuku aka ekpe ma ọ bụ na ụbụ. Enwere mgbochi, afọ ntachi, na adịkarịghị akwa stool. Ihe ndị a na-esonyere isi ọwụwa, mkpu, ọkụ. Mgbe ịkụda afọ, a na-ekpughe nchekasị nke akwara nke mgbidi abdominal. Ọ bụrụ na a jikọtara ihe mgbaàmà ndị a na ọdụm nke gland salivary ma ọ bụ na-ewepụ onye ọrịa site na ọkụbed nke mumps, mgbe ahụ, a chọpụta nyocha ahụ. Ụdị pancreatitis ọ bụrụ na ọrịa ọrịa mumps dị mma. Ihe ịrịba ama nke ọnya ọrịa pancreatic na-apụ n'anya mgbe 5-10 ụbọchị
Ọkpụkpụ maningitis bụ ihe na-egosi ugboro ugboro nke ọrịa ụmụaka na-ebute ọrịa ụmụaka. A na - ejikọtakarị ya na ọnya nke akụkụ ahụ glandral ma malite 3 ruo 6 ụbọchị mgbe mmalite nke mumps. N'okwu a, e nwere hyperthermia, isi ọwụwa, agbọ agbọ. Enwere ike ịnwe njide, ọnwụ nke nsụhọ. Usoro nke maningitis siri ike na ngọngọ bụ n'ọtụtụ okwu dị mma. Ihe mgbaàmà nke ọrịa meningitis na-adịkarị adịru karịa ụbọchị 5-8
Ngosipụta a na-ahụkarị nke ọrịa ọrịa ọrịa bụ meningoencephalitis, ihe mgbaàmà nke na-apụtakarị mgbe ụbọchị ise nke ọrịa ahụ gasịrị. N'otu oge ahụ, adynamia, inhibition, drowsiness, convulsions, enweghị uche maara. Mgbe ahụ, e nwere ihe mgbaàmà nke ụbụrụ na-emegharị anya, ikekwe mmepe nke paresis nke irighiri anụ ahụ, hemiparesis. N'ọtụtụ ọnọdụ, maningoencephalitis agwụsị mma.
Nchọpụta nke prognosis maka parotitis fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mgbe niile.
Nsogbu dị obere. Na mmebi nke abụọ nke testicles, atrophy testicular na cessation nke spermatogenesis ga-ekwe omume. Meningitis na meningoencephalitis nwere ike iduga na paresis ma ọ bụ nkwonkwo nke irighiri akwara, na-emebi ụbụrụ nyocha.
Ọgwụgwọ maka parotitis bụ symptomatic. N'ime nnukwu oge ọrịa a, a na-egosi ezumike ụra. Iji mechie okpomọkụ na mpaghara ahụ emetụtara, a na-atụ aro akọrọ ọkụ. Nri nri mmiri, nsị mgbe niile. Na ọkụ na isi ọwụwa nwere ike ikwu paracetamol, nurofen, wdg. Ma ọ bụ orchitis ka egosipụtara ngwa ngwa, na-etinye aka na oyi. Ọ bụrụ na a na-enyo enyo na pancreatitis, onye ọrịa ahụ ga-anọrịrị n'ụlọ ọgwụ. Debe ihe oriri nke ndị na-edozi ahụ na abụba ruo mgbe ị ga-ewepu nri ruo ụbọchị 1-2.
Mgbochi. Ndị nwere ọrịa na-arịa ọrịa dị iche iche dịpụrụ adịpụ n'ụlọ ma ọ bụ na ụlọ ọgwụ (n'ụdị dị iche iche). N'oge ahụ, e nwere mgbochi kpọmkwem nke mumps. A na-enye ọgwụ mgbochi ọrịa na ọgwụ ndụ mgbochi dị ndụ otu ugboro mgbe ọ dị afọ 15-18, n'otu oge ahụ na ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa megide rubella na measles.